Hà Hoài Nam - Cậu học trò 3 lần đoạt giải VIFOTEC
Thứ hai, 09 Tháng 6 2008 16:22
Đi chẻ quế thuê cùng mẹ, cậu học trò Hà Hoài Nam thấy ai cũng chẻ vào tay, chưa kể đau gẫy cả lưng vì phải ngồi lâu. Em nghĩ phải làm một cái máy khắc phục tất cả những nhược điểm này.
Vậy là làm. Rồi ẵm ba danh hiệu cao nhất của cuộc thi Sáng tạo lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng toàn quốc (VIFOTEC) lần thứ 3. Trước đó, Nam đã đoạt 2 giải VIFOTEC (lần 1 và 2).
Vào vụ quế, ngày nào Nam cũng đạp xe chở mẹ đi chẻ quế thuê cho mấy cơ sở tư nhân chuyên sơ chế quế để chuyển cho các công ty lớn xuất khẩu. Mỗi ngày “chẻ lia lịa” khoảng một tạ quế được trả công 20.000 đồng/người, thêm chút ít tiền chi tiêu trong gia đình.
“Nhưng tệ nhất là những lúc chẻ vào tay do dao chẻ quế vừa sắc, vừa mỏng. Em và mẹ đều bị một vài lần. Vậy là em nghĩ phải làm một cái máy chẻ quế giúp giải phóng sức lao động và an toàn cho người sử dụng” - Nam kể lại.
Nghĩ là làm. Suốt một tháng hè, ngày nào Nam cũng sục sạo đi tìm vật liệu ở các hàng sắt vụn. Cái môtơ có lắp giảm tốc tìm hết cả hơi không thấy, may sao cuối cùng lại “mò” được một chiếc đã cũ và hơi trục trặc do nhà máy chè thải ra. Nam mua rồi mang về sửa. Trục khuỷu thì tìm thấy ở hiệu sửa xe máy. Pittông bằng nhôm hoặc sắt không có thì thay bằng gỗ.
Có đầy đủ vật liệu trong tay, Nam mang về xưởng cơ khí của một người hàng xóm để sử dụng nhờ các thiết bị gò, hàn. Ngày nào Nam cũng bám riết lấy cái xưởng đầy dầu mỡ ấy như một thợ cơ khí thực thụ. Tháo lắp, rồi hàn xì, rồi sơn, cặm cụi.
Nam nhớ kỷ niệm vui nhất là khi cái máy hoàn thành, các công nhân trong xưởng cũng vui mừng lây, mọi người hớn hở định chạy thử máy mới nhớ ra là không có ống quế nào.
Đạp xe về nhà Nam lấy quế thì xa quá. Mọi người nghĩ ra cách thử bằng ống nứa! Đặt ống nứa vào giữa pittông và xilanh, sau đó cắm điện, bật công tắc. “Póc!” Pittông đẩy ống nứa trượt nhanh trong xilanh một đầu có gá bàn dao năm lưỡi (làm bằng lưỡi cưa), chẻ ống nứa làm sáu mảnh.
Người lao động thủ công chẻ quế bằng dao chỉ được 100 - 120kg/ngày, máy chẻ quế của Nam đạt năng suất 200 - 250kg/h, tiêu tốn điện năng hết 700 đồng, năng suất vượt 20 lần.
Thiết bị này đã được Ban chỉ đạo Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc lần thứ III (VIFOTEC 2006 - 2007) trao giải đặc biệt, được Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) trao Huy chương vàng và được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tặng Huy hiệu Tuổi trẻ sáng tạo.
Khi Nam trình bày ý tưởng chế tạo máy chẻ quế, thầy cô trường THPT Lý Nam Đế nơi Nam học ai cũng gật đầu tán thành. Đó là do các thầy, cô rất tin vào sức sáng tạo của cậu học trò từng hai lần đoạt giải VIFOTEC.
Sinh ra trong một gia đình thuần nông ở Đầm Vông (Âu Lâu, Trấn Yên, Yên Bái), cậu học trò Hà Hoài Nam từ nhỏ đã biết phụ giúp bố mẹ làm nông, chăn bò, thái sắn.
Thấu hiểu nỗi vất vả của bố mẹ, Nam ao ước chế tạo được những chiếc máy giúp đỡ đần công việc.
Vậy là máy thái sắn, rồi rôbốt điều khiển bằng điện lần lượt ra đời và cũng lần lượt rinh giải ba VIFOTEC lần I, giải nhất VIFOTEC lần II.
Với giải đặc biệt VIFOTEC lần ba, Nam dự định mua chiếc máy tính em đã ao ước từ lâu, còn lại dành đỡ đần bố mẹ. Cậu học trò ham sáng tạo còn nhiều dự định nữa.
“Nhìn công việc gì em cũng suy nghĩ có thể chế tạo loại máy nào để người nông dân đỡ vất vả hơn không… Nhưng em sẽ tạm dừng lại một thời gian để tập trung cho hai năm học cuối”.- Nam tâm sự.
Cậu học trò hiền lành này cho biết, cũng vì mê chế tạo quá nên điểm các môn chưa cao, “nhưng nếu tập trung hơn cho việc học tập, em sẽ cải thiện được”. - Nam khẳng định. Giờ đã hứa tập trung học hành rồi, lúc “thèm” chế tạo quá chắc chỉ mang đèn, vợt muỗi ra sửa thôi!
Ban biên tập